Bewerken van Digiconomist

Digiconomist is de site van DNB-medewerker Alex de Vries. Het is veel aangehaald onderzoek, waar aardig wat opmerkingen over te geven zijn. Er zijn meerdere onderzoeken, met elk hun problemen.

== Algemene opmerkingen ==

=== Belangenverstrengeling: DNB ===
Op de [https://digiconomist.net/about/ about]-pagina geeft de auteur niet aan dat hij werkzaam is bij De Nederlandsche Bank. Aangezien Bitcoin een (schaars) alternatief is voor geld dat door centrale banken wordt uitgegeven, kan dit worden geïnterpreteerd als belangenverstrengeling.

=== "Per-transactie" waarden: alleen on-chain ===
Een bitcointransactie is [[Energieverbruik#Een bitcointransactie is niet te vergelijken met een banktransactie|niet te vergelijken met een banktransactie]]. Alle onderzoeken negeren [[2nd layer oplossingen|2e-laag-oplossingen]], waar duizenden transacties worden gedaan met een enkele [[On-chain en Off-chain (2e laag-betalingen)|on-chaintransactie]]. 

De auteur gaf overigens in 2021 [https://twitter.com/m__btc/status/1477573356081848325?t=LEPefbvRaFmKAmtOlxxc4Q&s=19 in een CryptoCast-podcast toe] dat hij begrijpt dat het energiegebruik niet stijgt met het aantal transacties.
{{Reactie|zieook=Energieverbruik#"Een_bitcointransactie_kost_ZO_VEEL_energie/kWh!"}}

=== Landvergelijkingen ===
Bitcoin is een wereldwijde technologie. Een vergelijking met een land is [[Energieverbruik#"Bitcoin gebruikt net zo veel energie als land X!"|onlogisch]], (zeker) omdat landen zo verschillen. Vaak wordt met dergelijke vergelijkingen enkel het stroomverbruik vergeleken met energieverbruik. Stroom is maar een deel van energiegebruik. 

Zoals Cambridge [https://ccaf.io/cbeci/index/comparisons zegt]:
{{Quote|[Country] comparisons without additional context provide only limited insight given the huge disparities between nations. The size of a country, both in geographical and population terms, does not always correlate with energy usage. [..] It should not be surprising that the energy footprint of a single large city in a developed country can match the total level of an emerging economy.}}

== Digiconomist Bitcoin Energy Consumption Index (BECI) ==
De [https://digiconomist.net/bitcoin-energy-consumption BECI] van Digicononist probeert een inschatting te maken van het energiegebruik van Bitcoin.

* De hoofd-aanname is dat het energiegebruik van bitcoin per definitie slecht is. Er wordt gezegd dat er "''huge amounts of energy''" worden gebruikt. Door [[Proof of Work]] is Bitcoin het enige decentrale permissieloze geld, waar iedereen aan kan meedoen, en veel mensen (financiële) vrijheid geeft. Een lezer die de (potentiële) [[Een betere wereld met en door Bitcoin|positieve kanten]] belangrijk vindt, zal het mogelijk niet "huge amounts" vinden.
* Op de pagina staat prominent de effecten '''per bitcointransactie''', dat is al een niet-complete vergelijking. Ook de '''vergelijkingen met landen''' is een misleidende.
* Het stuk zegt (''opgehaald op'' ''2 januari 2022'') dat de '''meeste mining in China''' gebeurt. Dit is al vele maanden [https://ccaf.io/cbeci/mining_map niet meer het geval]. Verdere aannames over (fossiel) energiegebruik lijken de energiemix van China nog mee te nemen.
** De gehele co2-berekening lijkt uit te gaan van 70% mining in China, dat is momenteel ongeveer 0%., zie het hoofdstuk "Locating miners".
** Deze co2-getallen worden ondanks deze veranderde brondata, toch nog gebruikt in [https://twitter.com/DigiEconomist/status/1477420461122375683?s=20 nieuwe tweets].
* De auteur lijkt in basis aan te nemen dat bitcoinminers gebruik maken van '''dezelfde energiemix als het hele land'''. Als 50% van de miningpower in een land zou staan waar 50% fossiele/vuile energie wordt gebruikt, dan wordt dat meegenomen als 50% x 50% = 25% fossiel/vuile mining. 
** Mining zal altijd goedkope energie zoeken, uit puur economische overwegingen. Overtollige energie is goedkoper, dus het is aannemelijk(er) dat bitcoin schonere energie gebruikt dan het land-gemiddelde waar de miners staan.
* '''Vergelijkingen met VISA''' is een niet-complete vergelijking. Ook hier wordt weer de onjuiste [[Energieverbruik#"Een bitcointransactie kost ZO VEEL energie/kWh!"|per-transactie]]-vergelijking gemaakt. Ook is VISA maar een klein deel van het wereldwijde betaalsysteem. Een eerlijkere vergelijking neemt alle systemen mee, dus ook alle creditcardmaatschappijen, Currence-systemen en centrale banken.
** Het energiegebruik van Bitcoin is niet afhankelijk van het aantal transacties. Of er nu 0 of 2000 transacties zijn in een blok, er wordt evenveel energie gebruikt.
* Het stuk stelt dat er maximaal 7 transacties per seconde zijn. Dat is [[Mythes#Mythe: Er kunnen maar 10 transacties per seconde gedaan worden|onwaar]], maar er wordt wel verder gebouwd op deze conclusie.
* De auteur stelt dat [[Lightning]] onpraktisch is op een substantiële schaal. De aannames (''iedereen heeft een [[UTXO]] nodig'') zijn onjuist. 
* [[Bestand:Vergelijk energie.png|miniatuur|Vergelijk energieverbruik]]In de '''vergelijking met goud''' wordt een vergelijking gemaakt met de waarde van één bitcoin: hoeveel kost het minen van een goudhoeveelheid tegenover dezelfde monetaire waarde aan bitcoin. Daar komt Bitcoin slecht uit de bus. Er wordt echter compleet voorbij gegaan aan het feit dat bitcoin minen niet puur bedoeld is om nieuwe bitcoin te maken, maar ook vooral voor de beveiliging van het netwerk. Onderzoek van Ark Invest (rechts) laat ook zien dat de goudindustrie veel meer energie gebruikt dan Bitcoin. 
** Als Bitcoin meer gebruikt wordt, zal het energiegebruik niet evenredig toenemen met de nieuwe transacties. 
** Er zijn veel meer kosten dan alleen het minen bij het goud: ook transport, opslag en bewaken. Deze worden niet meegenomen aan de goud-kant van de vergelijking maar zijn wel relevant, aangezien ze wel in de bitcoin-kant van de vergelijking zitten.
** Goud maakt bij het delven gebruik van zware metalen en kinderarbeid.
** Cambridge geeft aan dat alleen het minen van goud al [https://ccaf.io/cbeci/index/comparisons meer TWh] gebruikt dan bitcoin.
** Zie verder [[Energieverbruik#%22Bitcoin%20en%20het%20energieverbruik%20is%20niet%20nodig%20want%20euro%252Fgoud%252F...%20werkt%20prima!%22|"Bitcoin en het energieverbruik is niet nodig want euro/goud/... werkt prima!"]]
* De auteur stelt: "''Bitcoin could potentially switch to such an consensus algorithm''". Lees [[Proof of Work]] wat de problemen zijn met dergelijke systemen.

= Bitcoin Electronic Waste Monitor (EWM) =
{{Beginnetje}}
De [https://digiconomist.net/bitcoin-electronic-waste-monitor/ EWM] bekijkt hoeveel elektronisch afval bitcoin-mining genereert.

* Basisaanname is dat apparatuur 1.5 jaar meegaat, terwijl veel S9-miners (uit 2017) nog steeds worden gebruikt.
* ''Nog aan te vullen''

== Zie ook ==
* [[Energieverbruik]]
* [[Een betere wereld met en door Bitcoin]]
@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-[https://digiconomist.net Digiconomist] is de Engelstalige site van DNB-medewerker Alex de Vries. Het doel van de site is, volgens de [https://digiconomist.net/about/ 'About' pagina], het aan de kaak stellen van onbedoelde gevolgende van digitale trends. In het bijzonder ''de gigantische invloed op het milieu dat de cryptovaluta Bitcoin heeft als gevolg van het gebruikte miningmechanisme.''
+Digiconomist is de site van DNB-medewerker Alex de Vries. Het is veel aangehaald onderzoek, waar aardig wat opmerkingen over te geven zijn. Er zijn meerdere onderzoeken, met elk hun problemen.
-Veel van de aangehaalde getallen over energiegebruik geven een verkeerd beeld door onjuist weergave, het weglaten van cruciale details en andere verdraaiingen. Met opzet, zo lijkt het, om Bitcoin in een kwaad daglicht te stellen.
+== Algemene opmerkingen ==
-De publicaties van Digiconomist worden nogal eens door de pers en media aangehaald als ware het een bron van absolute waarheid. BitcoinWiki kan dat niet laten passeren en daarom geven wij hier de feiten juist en eerlijk weer.
+=== Belangenverstrengeling: DNB ===
-== Financiële prikkels voor het delven van een blok ==
+Op de [https://digiconomist.net/about/ about]-pagina geeft de auteur niet aan dat hij werkzaam is bij De Nederlandsche Bank. Aangezien Bitcoin een (schaars) alternatief is voor geld dat door centrale banken wordt uitgegeven, kan dit worden geïnterpreteerd als belangenverstrengeling.
-Miners maken elke 10 minuten een blok van de Bitcoin blockchain. Elk blok bevat ruwweg 2000 transacties van gebruikers. Daarnaast bevat elk blok 1 transactie welke de opbrengst (reward) voor de miner bevat: momenteel (2022) 6,25 Bitcoin.
-Deze opbrengst is de motivator voor de ondernemer om überhaupt te investeren in hardware en elektriciteit om met mining mee te doen.
-Ook als er (hypothetisch) geen enkele transactie zou worden aangeboden, worden ('lege') blokken gedolven, met enkel de reward. Zo ontstaan er nieuwe bitcoins en wordt de stapel bestaande bitcoins steeds groter. (Begin 2022 staat de teller op 18,9 miljoen -van de 21 miljoen totaal ooit). De elektriciteitskosten worden bijna geheel aangewend om nieuwe bitcoins te 'vervaardigen', niet om transacties te verwerken.
-Het delven van bitcoins gaat in de loop van de jaren steeds trager verlopen, zie halving**. Rond 2030 is naar verwachting 99% van alle bitcoins gemined. Om het netwerk gaande te houden zijn de miners dan bijna volledig aangewezen op de andere inkomstenbron: de fees. Hoeveel fees gebruikers dan bereid zijn te betalen in hun transactie opgenomen te krijgen, is onbekend. Anders gezegd: momenteel liften de transacties mee op het minen van nieuwe bitcoins, transacties worden 'gesubsidieerd'.
-Het Bitcoin netwerk wordt geacht honderden, zo niet duizenden jaren te functioneren. De Bitcoins die nu gedolven worden zullen dus nog honderden jaren gebruikt worden. Dit is te vergelijken met goud: het kost veel om 1 gouden munt te delven (plm 1500 euro), maar dan heb je een middel om te sparen en betalen dat generaties lang mee gaat (Romeinse gouden munten hebben nog steeds hun goud-waarde). Bestaat eenmaal een gouden munt, kost het weinig om deze van eigenaar te laten veranderen (een autorit of aangetekende en verzekerde verzending). Zo zal het ook met Bitcoin gaan.
-====Rekenvoorbeeld====
-{| class="wikitable"
-|+Vergelijk blokken nu en toekomst.
-''(omdat de koers van Bitcoin heftig fluctueert, de gekozen getallen als indicatie zien; bovendien zijn de getallen sterkt afgerond om het inzichtelijk te houden)''
-!Huidig blok (2022)
-!Blok in 2032
-|-
-|
-*1500 on-chain transacties
-* Gemiddelde fee: $3
-* Totale fees per blok: $4.500
-* Mining reward: 6,25 Btc à $40.000 = $250.000
-* Fees als percentage van totale bruto miner opbrengst: 1,77%
-* Elektra verstookt: 60% x $254.500 = $152.700
-|
-*1500 on-chain transacties
-* Gemiddelde fee: $50 (aanname)
-* Total fees per blok: $75.000
-* Mining reward: 0,178 Btc à $200.000 (aanname) = $35.600
-* Fees als percentage van totale bruto miner opbrengst: 68%
-* Elektra verstookt: 60% x $110.600 = $66.360
-|}
-We zien dus dat over een jaar of 10 het elektraverbruik minder dan de helft zou kunnen zijn t.o.v. 2022.  En dat de miners meer en meer afhankelijk zullen worden van de fees.
-(Aanname in bovenstaande berekening: miners besteden 60% van hun opbrengsten aan elektra. 10% is winstmarge en 30% afschrijving en operatie-kosten).
-== Algemene opmerkingen ==
 === "Per-transactie" waarden: alleen on-chain ===
@@ Regel 47: / Regel 10: @@
 De auteur gaf overigens in 2021 [https://twitter.com/m__btc/status/1477573356081848325?t=LEPefbvRaFmKAmtOlxxc4Q&s=19 in een CryptoCast-podcast toe] dat hij begrijpt dat het energiegebruik niet stijgt met het aantal transacties.
+{{Reactie|zieook=Energieverbruik#"Een_bitcointransactie_kost_ZO_VEEL_energie/kWh!"}}
-{{ZieOok|Energieverbruik}}
 === Landvergelijkingen ===
@@ Regel 55: / Regel 17: @@
 Zoals Cambridge [https://ccaf.io/cbeci/index/comparisons zegt]:
 {{Quote|[Country] comparisons without additional context provide only limited insight given the huge disparities between nations. The size of a country, both in geographical and population terms, does not always correlate with energy usage. [..] It should not be surprising that the energy footprint of a single large city in a developed country can match the total level of an emerging economy.}}
-=== Belangenverstrengeling: DNB ===
-Op de [https://digiconomist.net/about/ about]-pagina geeft de auteur niet aan dat hij werkzaam is bij De Nederlandsche Bank. Aangezien Bitcoin een (schaars) alternatief is voor geld dat door centrale banken wordt uitgegeven, kan dit worden geïnterpreteerd als belangenverstrengeling.
 == Digiconomist Bitcoin Energy Consumption Index (BECI) ==
@@ Regel 64: / Regel 23: @@
 * De hoofd-aanname is dat het energiegebruik van bitcoin per definitie slecht is. Er wordt gezegd dat er "''huge amounts of energy''" worden gebruikt. Door [[Proof of Work]] is Bitcoin het enige decentrale permissieloze geld, waar iedereen aan kan meedoen, en veel mensen (financiële) vrijheid geeft. Een lezer die de (potentiële) [[Een betere wereld met en door Bitcoin|positieve kanten]] belangrijk vindt, zal het mogelijk niet "huge amounts" vinden.
 * Op de pagina staat prominent de effecten '''per bitcointransactie''', dat is al een niet-complete vergelijking. Ook de '''vergelijkingen met landen''' is een misleidende.
-*Het stuk zegt (''opgehaald op'' ''2 januari 2022'') dat de '''meeste mining in China''' gebeurt. Dit is al vele maanden [https://ccaf.io/cbeci/mining_map niet meer het geval]. Verdere aannames over (fossiel) energiegebruik lijken de energiemix van China nog mee te nemen.
+* Het stuk zegt (''opgehaald op'' ''2 januari 2022'') dat de '''meeste mining in China''' gebeurt. Dit is al vele maanden [https://ccaf.io/cbeci/mining_map niet meer het geval]. Verdere aannames over (fossiel) energiegebruik lijken de energiemix van China nog mee te nemen.
-** De gehele CO2-berekening lijkt uit te gaan van 70% mining in China, dat is momenteel ongeveer 0%. Zie het hoofdstuk "Locating miners".
+** De gehele co2-berekening lijkt uit te gaan van 70% mining in China, dat is momenteel ongeveer 0%., zie het hoofdstuk "Locating miners".
-** Deze CO2-getallen worden ondanks deze veranderde brondata, toch nog gebruikt in [https://twitter.com/DigiEconomist/status/1477420461122375683?s=20 nieuwe tweets].
+** Deze co2-getallen worden ondanks deze veranderde brondata, toch nog gebruikt in [https://twitter.com/DigiEconomist/status/1477420461122375683?s=20 nieuwe tweets].
 * De auteur lijkt in basis aan te nemen dat bitcoinminers gebruik maken van '''dezelfde energiemix als het hele land'''. Als 50% van de miningpower in een land zou staan waar 50% fossiele/vuile energie wordt gebruikt, dan wordt dat meegenomen als 50% x 50% = 25% fossiel/vuile mining.
 ** Mining zal altijd goedkope energie zoeken, uit puur economische overwegingen. Overtollige energie is goedkoper, dus het is aannemelijk(er) dat bitcoin schonere energie gebruikt dan het land-gemiddelde waar de miners staan.
@@ Regel 78: / Regel 37: @@
 ** Goud maakt bij het delven gebruik van zware metalen en kinderarbeid.
 ** Cambridge geeft aan dat alleen het minen van goud al [https://ccaf.io/cbeci/index/comparisons meer TWh] gebruikt dan bitcoin.
-** Zie verder [[Energieverbruik#%22Bitcoin%20en%20het%20energieverbruik%20is%20niet%20nodig%20want%20euro%252Fgoud%252F...%20werkt%20prima!%22|"Bitcoin en het energieverbruik is niet nodig want euro/goud/... werkt prima!".]]
+** Zie verder [[Energieverbruik#%22Bitcoin%20en%20het%20energieverbruik%20is%20niet%20nodig%20want%20euro%252Fgoud%252F...%20werkt%20prima!%22|"Bitcoin en het energieverbruik is niet nodig want euro/goud/... werkt prima!"]]
 * De auteur stelt: "''Bitcoin could potentially switch to such an consensus algorithm''". Lees [[Proof of Work]] wat de problemen zijn met dergelijke systemen.
-*Conclusie is een geschat gebruik van 204.50TWh aan elektriciteit per jaar. Dit ligt op het moment van schrijven (2 januari 2022) 41% hoger dan de [https://ccaf.io/cbeci/index inschatting van Cambridge].
 = Bitcoin Electronic Waste Monitor (EWM) =
+{{Beginnetje}}
 De [https://digiconomist.net/bitcoin-electronic-waste-monitor/ EWM] bekijkt hoeveel elektronisch afval bitcoin-mining genereert.
@@ Regel 89: / Regel 48: @@
 == Zie ook ==
-{{ZieOok|Energieverbruik}}{{ZieOok|Een betere wereld met en door Bitcoin}}
+* [[Energieverbruik]]
+* [[Een betere wereld met en door Bitcoin]]